第一师一团24连认真学习兵团第七次党代会精神
А?тарскае права — гал?на грамадзянскага права, якая рэгулюе правазнос?ны, датычныя стварэння ? выкарыстання (распа?сюджвання, паказу ? г. д.) твора? мастацтва, навук? ? л?таратуры, як?я з’я?ляюцца аб’екты?ным вын?кам творчай дзейнасц? людзей у гэтых гал?нах. Праграмнае забеспячэнне ? базы звестак таксама ахо?ваюцца а?тарск?м правам. З юрыдычнага пункту гледжання яны разглядаюцца як л?таратурныя творы ? зборы, адпаведна. Паняцце ?кап?райт? (англ.: copyright — права на кап?раванне), якое часта выкарысто?ваецца як паказчык выканання патрабавання? па ахове а?тарскага права, у вузк?м сэнсе азначае тольк? права на стварэнне коп?й.
Паняцце ?кап?райт? — у замежнай, з большасц? заходняй, практыцы больш агульны тэрм?н, як? ?ключае ? сабе паняцце ?а?тарскае права?[1][2]
|
... Н?чога не магу запярэчыць супраць адмены права на л?таратурную спадчыну. У чалавека, як? сапра?ды жыве, гэта значыць рухаецца наперад, а не назад, з гадам? натуральна пав?нна слабець пачуццё ?сякай уласнасц?; тым хутчэй яно пав?нна слабець у прадста?н?ка ?нтэлектуальнай працы; яшчэ хутчэй — у мастака, як? паглынуты пошукам форм, здольных вытрымаць напор прыбыцця творчай энерг??, а зус?м не зб?ваннем кап?талу, знаходзячы ? гэтым падтрымку сва?х бл?зк?х, кал? яны яму сапра?ды — бл?зк?я. |
|
|
|
Кал? ? вас ёсць яблык ? ? мяне ёсць яблык, ? кал? мы абменьваемся гэтым? яблыкам?, то ? вас ? ? мяне застаецца па адным яблыку. А кал? ? вас ёсць ?дэя ? ? мяне ёсць ?дэя ? мы абменьваемся ?дэям?, то ? кожнага з нас будзе па дзве ?дэ?. Бернард Шо? |
|
Рэгуляванне а?тарскага права ? Беларус?
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]У Беларус? а?тарскае права рэгулюецца Законам Рэспубл?к? Беларусь ад 17 мая 2011 года № 262-З ?Аб а?тарск?м праве ? сумежных правах?. Гэтым законам вызначаныя асно?ныя паняцц? ? гал?не а?тарскага права ? сумежных пра?, аб’екты ? суб’екты, правы а?тара ? права?ладальн?ка?, тэрм?ны ? сфера дзеяння, калекты?нае к?раванне маёмасным? правам?, спосабы аховы а?тарскага права ? сумежных пра? ? кампенсацы? за яго парушэнне.
Суб’екты а?тарскага права
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]Першасным суб’ектам а?тарскага права за?сёды з’я?ляецца ?а?тар — ф?з?чная асоба, творчай працай якой створаны твор?. Яму належыць увесь комплекс а?тарск?х пра? — асаб?стыя немаёмасныя правы ? выключнае права (маёмаснае права) на выкарыстанне твора ? любой форме ? любым спосабам, як? не супярэчыць закону. Асоба, пазначаная ? якасц? а?тара на арыг?нале альбо экзэмпляры твора, л?чыцца яго а?тарам, кал? не даказана ?ншае (г. зв. ?прэзумпцыя ?ладальн?ка а?тарскага права?).
Суб’ектам? а?тарскага права таксама з’я?ляюцца асобы, як?я валодаюць выключным? маёмасным? правам? на твор, як?я перайшл? да ?х ад а?тара па розных падставах (у с?лу закона ц? ? с?лу дагавора). Так?я суб’екты называюцца права?ладальн?кам?. Так?м? права?ладальн?кам? могуць быць:
- розныя асобы (у першую чаргу юрыдычныя — выдавецтвы, радыё- ? тэлекампан?? ? г. д.), як?я набываюць выключнае права на выкарыстанне твора;
- наймальн?к?, кал? твор створаны служачым, як? працуе па найме (?службовы твор?), кал? дагаворам пам?ж ?м? ? а?тарам не прадугледжана ?ншае;
- заказчык?, у выпадку стварэння твора па дагавору заказа;
- спадкаемцы а?тара ц? ?ншага ?ладальн?ка а?тарскага права (маёмасныя правы спадкаемца? абмежаваныя пэ?ным тэрм?нам з моманту смерц? а?тара).
Яшчэ адным, спецыф?чным суб’ектам а?тарскага права, з’я?ляюцца арган?зацы?, як?я к?руюць маёмасным? правам? а?тара? на калекты?най аснове. У асобных кра?нах замежжа так?я арган?зацы? атрымал? шырокае распа?сюджванне.
Права?ладальн?к (а?тар ц? яго правапераемн?к) дзеля апавяшчэння аб выключным праве на твор, якое належыць яму, мае права выкарысто?ваць знак аховы а?тарскага права, як? змяшчаецца на кожным экзэмпляры твора ? абавязкова складаецца з наступных кампанента?:
- лац?нскай л?тары ?С? у акружнасц?;
- ?мя ц? найменавання права?ладальн?ка;
- года першага апубл?кавання твора.
Напрыклад:
- Каласы пад сярпом тва?м ? Уладз?м?р Караткев?ч, 1965
Так? фармат апавяшчэння бы? устано?лены Сусветнай (Жэне?скай) канвенцыяй аб а?тарск?м праве 1952 года. Зараз яно мае выключна ?нфармацыйны характар. У некаторых кра?нах, напрыклад у ЗША, указанне ?лжывай ?нфармацы? ? апавяшчэнн? (copyright notice) праследуецца законам.
Гл. таксама
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]Зноск?
Сло?н?к? ? энцыклапеды? | |
|---|---|
| Нарматы?ны кантроль |
